Կենդանի Մատյան Ազատ Գոտում

Վերջերս "Հ1" և "Արմենիա" հեռուստաընկերություններից ստացել էինք հրավեր՝ "Ազատ Գոտի" և "Կենդանի Մատյան" հաղորդումներում նկարահանվելու համար:

"Հ1" հեռուստաընկերության "Ազատ Գոտի" հաղորդումը պետք է ներկայացներ տարբեր ազգերի հարսանեկան ավանդույթները, դրա համար նկարահանման հրավիրել էին Հայաստանում բնակվող ազգային փոքրամասնություններից մի քանիսին՝ եզդիներ, ասորիներ, ուկրաինացիներ և հույներ:

Այդ նկարահանմանը ներկա էին մեր համայնքի նախագան՝ Ֆրոնտիկ Նիկոլայիդին, և նախագահի

կինը, ով նաև հանդիսանում է համայնքում գործող պարի խմբի ղեկավար՝ Ագապի Խուրշուդյանը, և համայնքի երտասարդությունը որտեղ ներկա էի և ես: Նկարահանման ժամանակ պայմանավորվել էինք այնպես, որ հարսանեկան ավանդույթի մասին պետք է խոսենք բոլորս: Ես և մեր համայնքի երիտասարդներից Դիանան հագել էինք հունական ազգային տարազներ, որպեսզի մենք նույնպես նկարահանման ժամանակ գտնվենք տաղավարում, իսկ մեր մնացած երիտասարդները պետք է զբաղեցնեին հանդիսատեսի շարքերը և իրենց լրացումները կատարեին այնտեղից:Բայց պարզվեց, որ "Ազատ Գոտին" մեզ անակնկալ ուներ: Հաղորդման ընթացքում ինձ և Դիանաին ներկայացրեցին որպես ապագա նորապսակ զույգ: Իսկ այդ նկարահանումից հետո մեզ շրջապատում ճանաչող մարդիկ կարծում էին թե դա իրականություն է, և ստանում էինք բազմաթիվ հեռախոսազանգեր, որտեղ հնչում էր " էտ դուք իսկականից իրար հետ եք՞ " հարցը

"Ազատ Գոտի" հաղորդումը կարող եք դիտել ԱՅՍՏԵՂ

"Հ1" հեռուստաընկերության նկարահանումից մի քանի օր անց ստացանք "Արմենիա" հեռուստաընկերության կողմից հրավեր նկարահանվելու "Կենդանի Մատյան" հաղորդմանը: Այդ հաղորդմանը նորից մասնակցում էինք նույն կազմով, բայց այս անգամ մենք՝ համայնքի երիտասարդներս և Ագապի Խուրշուդյանը զբաղեցրել էինք հանդիսատեսի շարքերը: Տաղավարում միայն համայնքի նախագա Ֆրոնտիկ Նիկոլայիդին էր ինչպես նաև մի քանի համայնքների ղեկավարներ ևս: Իրենք պատմում էին իրենց ազգի ավանդույթների մասին, ինչպես նաև պատասխանում հանդիսատեսի հնչեցրած հարցերին:

"Կենդանի Մատյան" հաղորդումը կարող եք դիտել ԱՅՍՏԵՂ

Արթուր Խաչատրյան

arthurkharidis@gmail.com

Ճանապարհ Դեպի Տրապիզոն

Ինչպես ամեն տարի, այդպես էլ այս անգամ Տրապիզոնը իր մոտ էր հրավիրել աշխարհում բնակվող բոլոր հույն-պոնտիներին օգոստոսի 15 – ին Սուրբ Աստվածամոր տոնը նշելու: Քանի որ, այդ քաղաքը եղել է հունական և գտնվել է Պոնտոսի տարածքում, դրա համար էլ այդտեղ բնակվող հույները կոչվում էին
պոնտիներ: Իսկ մենք Հայաստանում բնակվող հույներս նույնպես ստացել էինք հրավեր այդ միջոցառմանը մասնակցելու համար:

Հայաստանից 14 հոգով ճանապարհ ընկանք դեպի Թուրքիա, տեսնելու մեր պապենական հողերը: Ճանապարհը բավականին հետաքրքիր էր և ավելի հետաքրքրացավ հատկապես այն ժամանակ երբ Վրաստանից մեզ միացան Վրաստանում բնակվող հույները և Ադրբեջանի հույները:

Հայաստանում ես ում պատմում էի այդ մասին, բոլորը զարմանքով նայում էին վրաս թե ինչպես կարելի է ադրբեջանցիների հետ ճանապարհ ընկնել, իսկ ես նրանց բացատրում էի, որ նրանք ադրբեջանցի չեն, այլ Ադրբեջանում ապրող հույներ, որոնց նախնիները նույնպես ապրել են Տրապիզոնում, և ինչպես մենք այնպես էլ նրանք եկել էին տեսնելու իրենց պապենական հողերը:

Թուրքիա հասնելուն պես տեղավորվեցինք հյուրանոցում, և մի քանի ժամ հետո պետք է գնաինք էքսկուրսիայի ամբողջ քաղաքով մեկ: Ամեն մի խմբի համար տրամադրել էին միկրո-ավտոբուսներ և բնականաբար վարորդն էլ թուրք: Երբ վարորդը իմացավ որ մենք Հայաստանից ենք, շատ ուրախացավ, որը ճիշտն ասած շատ զարմանալի էր: Եվ ամբողջ ճանապարհի ընթացքում միացրել էր թուրքական երաժշտություն, մենք էլ ստիպված լսում էինք: Այդ ամենը տեսեք վիդեոյում:

Մեզ նաև տարան Տրապիզոնում գտնվող Սոֆիայի սուրբ տաճարը,որը շատ հրաշալի էր: Չնայած նրան, որ հիացել էինք այդ տաճարով այնտեղ նաև հայտնաբերեցինք հայկական գրեր: Իսկ այդ երեկոյան պետք է մասնակցեինք փառատոնի: Փառատոն, որտեղ բոլորը հույներ են, և պատկերացրեք թե ինչպիսի հիանալի ժամանակ էինք անցկացնում այնտեղ, բոլորս մեկ մարդու նման պարում և ուրախանում էինք, որը որ բնորոշ է հույներին:

Իսկ արդեն հաջորդ օրը ճանապարհ ընկանք դեպի Պանագիա Սումելա` Սուրբ Աստվածամոր տաճար, որտեղ պետք է տեղի ունենար պատարագ և սա երկրորդ տարին է, որ թույլ են տալիս այնտեղ պատարագ անցկացնել: Անտառի միջով հրաշալի ճանապարհը մեզ տանում էր դեպի ժայռի գագաթը, որտեղ և մեզ էր սպասում Պանագիա Սումելան: Իսկ թե ինչպիսի տեսք ունի նա, դա ես չեմ կարող բացատրել, քանի որ յուրաքանչյուրը ինքն իր աչքերով պետք է տեսնի այդ հրաշքը:Պատարագի ավարտից հետո, ինչպես բոլորը այնպես էլ մենք ճանապարհ ընկանք դեպի տուն:

Եվ ես ևս մեկ անգամ ափսոսացի, որ այդ հրաշալի տարածքները մեզ չեն պատկանում:

:

Արթուր Խաչատրյան

arthurkharidis@gmail.com

JOYFUL volleyball

Վերջերս ընկերս ինձ ծանոթացրեց մի կազմակերպության հետ, որը իր մեջ ընդգրկում է Հայաստանում բնակվող բոլոր ազգային փոքրամաս

նություններին: Կազմակերպությունը կոչվում է Հայասա ԵՀԿ (երիտասարդական հասարակական կազմակերպություն):

Կազմակերպությունում անցկացրած առաջին իսկ հավաքում որոշվեց, որ պետք է անցկացվի ամառային ծրագիր Սևանալճի ափին, որտեղ բոլոր ազգերը պետք է մրցեն իրար հետ խաղալով վոլեյբոլ: Ամենահետաքրքիրը այն էր, որ ինձ ընդգրկեցին կազմակերպիչների մեջ, ես էլ շատ ուրախացա, քանի որ վաղուց երազել էի որևէ կազմակերպչական գործ անել:Կոնկրետ իմ աշխատանքը ծրագրում, դա բոլոր ազգերից թմերի ձևավորումն էր:

Ինչպես բոլորը, այնպես էլ ես սկսեցի հավաքել իմ թիմը: Յուրաքանչյուր թմում պետք է լիներ 2 աղջիկ, 3 տղա կամ հակառակը: Իսկ խաղալու համար տարածքը վերցրել էինք Հարսնաքարի լողափերից մեկը, որը շատ հրաշալի տեղ էր:

Մեզ հետ էին նաև Ռեդ Բուլլ

կազմակերպությունը, որը իր հերթին իր խաղացողների թիմն ուներ, և ըստ վիճակահանության մենք հույներս պետք է մրցեինք նրանց հետ: Ցավոք սրտի չկարողացանք հաղթել նրանց , քանի որ նրանք ուժեղ թիմ էին և զբաղեցրեցին երրորդ հորիզոնականը, երկրորդ հորիզենականում ուկրաինացիներն էին, իսկ առաջինում հրեաները:

Մենք էլ չտխրեցինք, որովհետև մեր նպատակը

այնտեղ հիանալի ժամանակ անցկացնելն էր, որը որ այդպես էլ եղավ, քանի որ բացի վոլեյբոլից կազմակերպում էինք բազմաթիվ զվարճալի խաղեր: Ծրագիրը այնքան լավն էր, որ բոլորը հիացած էին ուղակի, անգամ մեկը չկար որ դժգոհություն հայտնեց: Իսկ մենք կազմակերպիչներս շատ ուրախացանք հիանալի ծրագրիը բարեհաջող ավարտին հասցնելու համար: Այս ծրագիրը ստիպեց, որպեսզի հետագայում ևս մի ծրագիր իրականացնենք:

Արթուր Խաչատրյան

arthurkharidis@gmail.com

Պարել հունական` զգալ հույներին

Ամեն մի ազգ, ունի իր յուրահատկությունները, ինչպես նաև ազգային պարը: Լեհերի մոտ – պոլկա, բրազիլացիների մոտ – սամբա, վրացիների մոտ – լեզգինկա: Ասում են թե պարը դա ազգի հոգին է:

Օրինակ` երբ արտասահմանից հյուր են գալիս Հայաստան, հայերը նրանց հյուրասիրում են հայկական ավանդական խորովածով, կոնյակով և գինով: Իսկ երբ օտարերկրացին գնում է Հունաստան, հույները նրան պարացնում են: Երբ գտնվում էի Հունաստանում այնտեղ ինձ ասացին, որ ազգային պարերը հույները նաև պարում են ակումբներում: Զգալ հունական երաժշտությունը – նշանակում է զգալ հույն ազգի հոգին:

Երաժշտությունը և պարը` դա հոգին է հույն ժողովրդի:

Հունական պարեր մեզ սովորեցնում են նաև մեր համայնքում: Մենք մեր պարի խմբով ելույթ ենք ունեցել տարբեր տեղերում և մարդկանց ծանոթացրել հունական մշակույթին և արժանացել մրցանակների նաև Հունասատանում: Քանի որ մեր համայնքը կրում է <Պոնտի> անունը այդ պատճառով էլ մեր պարի խումբը կոչվում է <Պոնտոս>: Իսկ ղեկավարն է Ագապի Խուրշուդյանը:

Հայտնի է, որ հունական պարերը , որոնք հույն ազգի անբաժանելի մասն են կազմում մեզ են հասել դեռ Հին Հունաստանից: Այն ժամանակ հույները տարբեր երեկույթների համար ունեին իրենց յուրահատուկ պարերը: Օրինակ` Սիրտոսը, որը ամենահին և խմբակային պարն է: Սիրտոս հույները պարում էին հարսանիքների ժամանակ և ամենահայրենասիրական
պարն է: Սիրտոսի և Խասաբիկոի հիման վրա է ստեղծվել աշխարհին հայտնի Սիրտակին:

Հունական երաժշտության մեծամասնությունը հիմնված է Խասաբիկոի րիթմերի վրա: Խասաբիկոն տարածված է ոչ միայն Հունաստանում այլ նաև նրա սահմաններից դուրս` Սերբիայում, Ռումինիայում և այլն:

Ասում են թե գոյություն ուներ 200 հունական պար, որոնք բա ժանվում էին 5 խմբի` սուրբ, քաղաքացիական, ծիսական, տնային և բեմադրական:

Սուրբ պարերը Եգիպտոսից Հունաստան է բերել Օրփեոսը, որը կատարվում էր զոհաբերությունների ժամանակ: Հին Հույները համարում էին, որ պարերը դա աստվածների նվերն է և նրանք գտնում էին, որ պարերը հաղորդվելու միջոց է աստվածների հետ: Աստվածները իրենք էլ հենց իջնում էին երկիր և մարդկանց հետ անցկացնում տոնախմբություններ պարերի ուղեկցությամբ:

Իսկ մենք մինչ այսօր էլ մեր <Պոնտոս> պարային խմբով շարունակում ենք հայ ազգին ծանոթացնել հունական մշակույթի հետ:

Արթուր Խաչատրյան

arthurkharidis@gmail.com

Համերգ Նվիրված Ազգային Փոքրամասնություններին

Դեկտեմբերի 16-ին 2010թ ազգային փոքրամասնությունները տոնում էին ՀՀ Նախագահին կից ՀՀ ազգային փոքրամասնությունների ազգային-մշակույթային կազմակերպությունների գոծունեությունը համակարգող խորհոդի 10 ամյակը:

Հակոբ Պարոնյանի անվան ազգային թատրոնում ընթանում էր ազգային փոքրամասնություններին նվիրված հոբելյանական երեկո: Ինչպես մնացած համայնքները այդպես էլ Երևանի <Պոնտի> Հունական Համայնքը մասնակցեց այդ հոբելյանական երեկոին, որին ներկա էր նաև ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը:

Մինչ համերգի սկսելը ինչպես մնացած ազգերը այնպես էլ մենք ցուցահանդեսում ներկայացրեցինք մեր երիտասարդների աշխատանքները` նկարներ, քանդակագործություններ և այլն: Իսկ համերգի ժամանակ ներկայացնելու էինք մեր հունական երգն ու պարը:

Երգը պետք է ներկայացներ Նինա Ասլանյանը իսկ պարը <Պոնտոս> պարային խումբը: Քանի որ Հայաստանում հույներին ճանաչում են հույն` ուրեմն <Սիրտակի> ապա այդ պատճառով էլ մենք վորոշեցինք ներկայացնել մեկ այլ ուրիշ պար <Խասաբիկո>, որը համարվում է Սիրտակիի նախահայրը:

Երբ հայտարարվեց որ բեմահարթակ են դուրս գալիս հույները սկսվեցին մեր փառքի րոպեները: Սկզբից Նինա Ասլանյանը հնչեցրեց իր < Տո Ֆոնազո> երգը որից հետո պետք է ներկայացնեինք հունական պարը: Ամբողջ դահլիճը անհամբեր սպասում էր Սիրտակիի հնչյուններին բայց Սիրտակիի փոխարեն հնչեց հիասքանչ Խասաբիկոն և մենք մեր սպիտակ զգեստներով այդ հիասքանչ հնչյունների ներքո ստացանք հրեշտակի տեսք:

Այդ օրը հույները ևս մեկ անգամ ապացուցեցին, որ հունական մշակույթն անմահ է:

Արթուր Խաչատրյան

arthurkharidis@gmail.com